ThS. Lâm Thị Thanh Nga

                                                                Khoa Xây dựng Đảng

         Trà Vinh là tỉnh ven biển khu vực đồng bằng sông Cửu Long, có 65 km bờ biển. Diện tích tự nhiên 2.391 km, dân số trên 01 triệu người, trong đó có trên 31% dân tộc Khmer. Tỉnh có 09 đơn vị hành chính cấp huyện với 106 đơn vị hành chính cấp xã. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo cho phép thành lập Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Trà Vinh vào ngày 14/9/2011. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh thực hiện nhiệm vụ làm đầu mối trong công tác đối ngoại nhân dân của tỉnh và vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài. Tỉnh hiện có 04 Hội Hữu nghị song phương gồm:Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Campuchia, Việt Nam - Canada và Việt Nam - Nhật Bản; có 23 tổ chức phi chính phủ nước ngoài đang hoạt động; và có giấy phép hoạt động tại tỉnh.

         Theo báo cáo sơ kết 03 năm thực hiện Chỉ thị Chỉ thị số 38-CT/TW, ngày 19/9/2019 của Ban Bí thư Bí thư về “ tiếp tục đổi mới, phát huy vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam”, Ban Thường vụ tỉnh Trà Vinh đã chỉ đạo, triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả to lớn:

         Thứ nhất, công tác đối ngoại nhân dân của tỉnh Trà Vinh có nhiều bước phát triển mới cả trong nhận thức và hành động. Công tác thông tin tuyên truyền về đối ngoại nhân dân được quan tâm, cũng cố, luôn được đổi mới, nâng cao chất lượng phục vụ đáp ứng theo yêu cầu, nhiệm vụ mới.

         Thứ hai, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ động phối hợp với các Hội Hữu nghị song phương, các sở, ban, ngành có liên quan trong các hoạt động đối ngoại của tỉnh nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác đối ngoại nhân dân trên địa bàn tỉnh; các hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác nhân dân được tổ chức với nhiều hình thức đa dạng, có sự liên kết phối hợp chặt chẽ. Các hoạt động được tổ chức theo chủ đề, nội dung cụ thể mang tính tuyên truyền, giáo dục sâu sắc về công tác đối ngoại nhân dân.

         Từ tháng 9/2019 đến tháng 8/2022, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh phối hợp với các ban ngành có liên quan đã đón tiếp, hướng dẫn và làm việc với 14 tổ chức phi chính phủ nước ngoài về tỉnh. Cụ thể là có 112 lượt đoàn, với 1.083 lượt người là lãnh đạo, nhân viên của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài vào thăm và hỗ trợ các chương trình/dự án trên nhiều lĩnh vực như: Giáo dục, y tế, phát triển cộng đồng, tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho người dân địa phương, tình nguyện viên... được thực hiện ở các huyện, thị xã, thành phố Trà Vinh và một số ngành tỉnh [1tr3]

         Thứ ba, các tổ chức hữu nghị tỉnh từng bước đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu qủa phù hợp với mục tiêu, yêu cầu và nhiệm vụ trong giai đoạn mới.Từ đó, thúc đẩy nhiều hoạt động từ thiện nhân đạo đến tỉnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh

         Các hoạt động viện trợ của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh so với nhiệm kỳ trước được duy trì, phát triển. Từ tháng 9/2019 đến tháng 6/2022 đã tiếp nhận viện trợ của 16 tổ chức phi chính phủ nước ngoài, thực hiện 77 chương trình/dự án, với tổng viện trợ là 4.144.112 USD, tương đương 95.314.576.000 VNĐ (23.000^đ/USD) [1tr4]. Trong đó Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh trực tiếp vận động và giải ngân là 46.877.221.000 đồng. Riêng năm 2021, người Việt Nam ở nước ngoài thông qua thân nhân ở Trà Vinh tặng gần 3.000 phần quà cho người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; hỗ trợ xây dựng 05 cây cầu nông thôn, sửa chữa đường đan, lắp đèn chiếu sáng công cộng với tổng kinh phí gần 02 tỷ đồng [1tr4] . Đặc biệt trong 06 tháng đầu năm 2022, tỉnh có 08 tổ chức phi chính phủ nước ngoài đã cam kết thực hiện 13 chương trình, dự án, với tổng nguồn vốn cam kết tài trợ trên 9,6 tỷ đồng, giải ngân trên 15,9 tỷ đồng, đạt 79,9% kế hoạch. Các chương trình, dự án của các tổ chức phi chính phủ thực hiện trên địa bàn tỉnh gồm nhiều lĩnh vực: giáo dục, y tế, môi trường, phát triển cộng đồng, biến đổi khí hậu… chủ yếu tập trung ở vùng sâu, vùng có đông đồng bào Khmer.[4]

         Thứ tư, quản lý Nhà nước về các hoạt động đối ngoại gắn liền với công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật Nhà nước, bảo vệ an ninh - quốc phòng, chủ quyền biên giới, biển đảo, thực hiện nhiệm vụ giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao ý thức cho cán bộ, đảng viên và người dân trong công tác đối ngoại. Đồng thời xây dựng nhiều chủ trương, chương trình, biện pháp cụ thể nên đã huy động được sức mạnh tổng hợp các tổ chức và cá nhân trong, ngoài tỉnh và cả các tổ chức, cá nhân ở các nước có quan hệ đối tác.

         Thứ năm, thông qua các hoạt động, góp phần xây dựng hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với một số quốc gia, vùng lãnh thổ và các tổ chức quốc tế, giới thiệu, quảng bá, tạo điều kiện cho các nước bạn, các tổ chức quốc tế và cá nhân người nước ngoài hiểu, đồng tình và hỗ trợ tỉnh Trà Vinh ngày càng nhiều hơn.

         Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đã đạt được thì hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tại tỉnh còn gặp phải một số hạn chế:

         Hoạt động đối ngoại nhân dân của tỉnh chưa thật sự phát huy đầy đủ vai trò và lợi thế trong việc tạo dựng mối quan hệ hữu nghị với đối tác; Sự phối, kết hợp giữa các đơn vị chức năng chưa đúng quy chế phối hợp; công tác tuyên truyền thông tin đối ngoại được chú trọng nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu.

         Cán bộ chuyên trách làm công tác đối ngoại nhân dân còn ít và hạn chế về điều kiện tiếp cận nguồn thông tin, trình độ chuyên môn, ngoại ngữ cũng như kỹ năng hoạt động đối ngoại; các Hội Hữu nghị song phương hầu hết kiêm nhiệm nên chưa dành nhiều thời gian cho hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị và hợp tác nhân dân….

         Để khắc phục những hạn chế bất cập nêu trên đồng thời để tiếp tục đổi mới, phát huy vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu qủa hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam trong tình hình mới của tỉnh thì theo tôi cần tập trung vào những giải pháp:

         Thứ nhất, đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong các cấp, các ngành và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân trong giai đoạn mới; xây dựng bộ phận tiếp nhận tài trợ tích cực, linh hoạt và đảm bảo tuân thủ những nguyên tắc cơ bản.

         Thứ hai, tích cực vận động các nguồn lực quốc tế phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tăng cường thu hút nguồn viện trợ nước ngoài, kết nối, xúc tiến hợp tác kinh tế, thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ thông qua các hoạt động đối ngoại nhân dân; bảo đảm môi trường an toàn, ổn định thuận lợi để thu hút hợp tác quốc tế. Xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu qủa các chương trình tăng cường hợp tác, vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài trên địa bàn tỉnh theo từng giai đoạn.

         Thứ ba, nâng cao chất lượng nghiên cứu tham mưu về đối ngoại nhân dân, củng cố và nâng cao năng lực hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Trà Vinh - cơ quan chuyên trách về đối ngoại nhân dân, tạo điều kiện về kinh phí, cơ sở vật chất bảo đảm thuận lợi cho Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh triển khai hoạt động và phát huy lợi thế đặc thù trong công tác đối ngoại nhân dân.

         Thứ tư, kiện toàn tổ chức bộ máy, bổ sung lực lượng cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân. Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, có chính sách đãi ngộ, nâng cao bản lĩnh chính trị, kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ và ngoại ngữ cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

         Thứ năm,tăng cường cũng cố và nâng cao mối quan hệ hợp tác hữu nghị với các nước mà tỉnh đã thành lập Hội Hữu nghị (Campuchia, Canada, Trung Quốc, Nhật Bản) đi vào chiều sâu và có hiệu qủa; chủ động xây dựng và tạo lập mối quan hệ hữu nghị mới với nhân dân các nước, nhất là các nước láng giềng với Việt Nam, các nước và các tổ chức, cá nhân có mối quan hệ hợp tác đầu tư trên địa bàn tỉnh, tranh thủ tình cảm và sự ủng hộ của các nước, các tổ chức, cá nhân đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh nhà.

         Thứ sáu, phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp các tổ chức hữu nghị và Hội Liên lạc người Việt Nam ở ngoài tỉnh Trà Vinh để tạo sự liên kết, thống nhất, đồng bộ và hỗ trợ lẫn nhau trong triển khai các hoạt động đối ngoại Nhân dân; tăng cường quảng bá hình ảnh con người, văn hóa của tỉnh Trà Vinh đến với người Việt Nam ở nước ngoài; khuyến khích và tạo điều kiện để kiều bào người Trà Vinh ở các nước đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và kiến tạo, phát triển quê hương, đất nước; đồng thời phát huy hiệu quả các phương tiện truyền thông đa dạng của cộng đồng, kịp thời phản bác những luận điệu sai trái, không đúng sự thật về tình hình của đất nước, của tỉnh.

         Thứ bảy, đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu theo phương châm“chủ động vận động, quản lý tốt hoạt động và sử dụng có hiệu qủa vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài" nhưng đồng thời đề cao cảnh giác không để an ninh của tỉnh bị ảnh hưởng. Đồng thời đẩy mạnh mở rộng các kênh thông tin đối ngoại, các hoạt động giao lưu, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước, chủ động tiếp cận các đối tác mới, nhất là bà con người Việt Nam ở nước ngoài, học giả, doanh nghiệp, và giới trẻ để quảng bá hình ảnh Việt Nam, tranh thủ sự ủng hộ của dư luận quốc tế và đấu tranh với các thế lực thù địch, chống phá Việt Nam.Xác định nguồn viện trợ của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài là một nguồn lực quan trọng cho phát triển và an sinh xã hội nhất là đối với tỉnh còn nhiều khó khăn, tỉnh đã tích cực khai thác, tìm kiếm nguồn viện trợ của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài vào tỉnh thông qua nhiều kênh vận động./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

         1. Báo cáo số 318-BC/TU, ngày 05/10/2022 về việc thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW, ngày 19/9/2019 của Ban Bí thư Bí thư “ tiếp tục đổi mới, phát huy vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu qủa hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam”.

         2. Nguyễn Thành Văn,Việt Nam - Campuchia - Hợp Tác Hữu Nghị Và Phát Triển, nxb thông tin và truyền thông, năm 2011.

         3. https://syt.travinh.gov.vn/mDefault.aspx?sid=1426& pageid=5564& catid=72568&id=660050&catname=tin-tuc-su-kien&title=dai-hoi-dai-bieu-lien-hiep-cac-to-chuc-huu-nghi-tinh-tra-vinh-lan-thu-iii-nhiem-ky-2022-2027.

          4. https://www.baotravinh.vn/chinh-tri/thuong-truc-tinh-uy-lam-viec-voi-doan-cong-tac-dang-doan-lien-hiep-cac-to-chuc-huu-nghi-viet-nam-18518.html.

         5. https://baotintuc.vn/thoi-su/nhiem-vu-va-giai-phap-nang-cao-hieu-qua -cong-tac-thong-tin-doi-ngoai-20220614142013224.htm.