ThS. Phạm Thị Kiều         

                                                                             Giảng viên Khoa Xây dựng Đảng

         Chiến thắng Điện Biên Phủ là chiến công chói lọi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta; là đòn quyết định kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, đưa miền Bắc đi lên chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn của tiền tuyến lớn miền Nam, tạo tiền đề cho thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Đây là chiến thắng vĩ đại của Nhân dân ta và cũng là thắng lợi chung của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Chiến thắng Điện Biên Phủ càng làm sáng ngời chân lý của chủ nghĩa Mác - Lênin trong thời đại ngày nay; chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa đế quốc nhất định thất bại, cách mạng giải phóng dân tộc nhất định thành công.

         Thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ, bắt nguồn từ đường lối kháng chiến và đường lối cách mạng đúng đắn, do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đề xướng, đã đoàn kết và tập hợp được toàn dân trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi để đấu tranh chống xâm lược. Chiến thắng đó còn bắt nguồn từ truyền thống yêu nước, giữ nước hào hùng của dân tộc được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử; là kết quả của tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, sự phối hợp chiến đấu của ba dân tộc: Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia cùng chống một kẻ thù chung; đồng thời, là từ sự giúp đỡ chí tình của các nước xã hội chủ nghĩa, các lực lượng yêu chuộng hòa bình và tiến bộ trên toàn thế giới, trong đó có nhân dân Pháp. 70 năm đã trôi qua, nhưng thắng lợi vĩ đại và những bài học kinh nghiệm từ chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn còn nguyên giá trị; chúng cần được tiếp tục phát huy, vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

         Trước hết, vận dụng, phát triển bài học về sự kiên định đường lối lãnh đạo của Đảng, nắm chắc tình hình, xử lý đúng đắn, linh hoạt, kịp thời nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

         Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, trên cơ sở đánh giá đúng tương quan lực lượng giữa ta và địch, với tầm nhìn chiến lược và tư duy khoa học sắc sảo, nắm vững những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin về chiến tranh cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính. Đó là đường lối hết sức đúng đắn, sáng tạo. Nhờ đường lối đó, cùng với phương châm chỉ đạo chiến lược tài tình, Đảng ta đã phát huy cao độ sức mạnh của toàn dân tộc, kết hợp với sự giúp đỡ to lớn của các nước xã hội chủ nghĩa anh em, bạn bè quốc tế, để vừa đánh, vừa xây dựng và phát triển lực lượng, từng bước làm biến đổi so sánh lực lượng có lợi cho ta, đánh bại từng âm mưu và kế hoạch quân sự của địch, tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn. Với việc tiến hành cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện và lâu dài, chúng ta đã kết hợp chặt chẽ và đúng đắn nhiệm vụ chống đế quốc với nhiệm vụ chống phong kiến, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân; thực hiện vừa kháng chiến vừa kiến quốc, đánh địch trên tất cả các mặt: quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giao; trong đó đấu tranh vũ trang giữ vai trò quyết định. Vì thế, có thể khẳng định rằng: chiến thắng Điện Biên Phủ là sự kết tinh của sức mạnh tổng hợp, trong đó nhân tố quyết định là đường lối kháng chiến đúng đắn và sự kiên định thực hiện đường lối đó của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

         Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta ngày nay được tiến hành trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng quyết liệt; nhiều điểm nóng về an ninh có chiều hướng gia tăng, nguy cơ lan rộng, xuất hiện các hình thái chiến tranh, loại hình tác chiến, không gian chiến lược, phương thức tiến hành chiến tranh mới, đặt ra những thách thức mới đối với xu thế hòa bình, hợp tác, phát triển của nhân loại. Để thực hiện mục tiêu xuyên suốt của quốc phòng Việt Nam là bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ thành quả cách mạng, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ nền văn hóa và uy tín, vị thế quốc tế của đất nước; giữ vững, củng cố, tăng cường môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước, chúng ta phải quán triệt, tổ chức thực hiện toàn diện, đồng bộ, hiệu quả chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chiến lược quốc phòng Việt Nam, Chiến lược quân sự Việt Nam, Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Chiến lược an ninh mạng quốc gia, các chiến lược chuyên ngành và hệ thống chính sách, pháp luật về quốc phòng, an ninh. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, nhất là các cơ quan tham mưu chiến lược phải bám sát thực tiễn, chủ động nghiên cứu, nắm, đánh giá, dự báo chính xác các nguy cơ, thách thức, các tình huống chiến lược, loại hình tác chiến mới, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định, bổ sung, hoàn chỉnh đường lối, chiến lược, đối sách ngăn ngừa, xử lý hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa, không để đất nước bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Cùng với đó, tích cực rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong điều kiện mới; chuẩn bị các phương án, lực lượng, phương tiện sẵn sàng ứng phó thắng lợi các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống.

         Thứ hai, tiếp tục phát huy bài học về nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân vào công cuộc xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh toàn diện, ngày càng hiện đại.

         Trong sự nghiệp giải phóng dân tộc suốt 30 năm (1954 - 1975), cũng như trong chiến dịch Điện Biên Phủ, để đánh thắng kẻ thù xâm lược có tiềm lực quân sự hơn hẳn, Đảng ta đã thực hiện nhất quán đường lối chiến tranh nhân dân; tổ chức, phát động toàn dân đánh giặc, với nòng cốt là lực lượng vũ trang ba thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân, du kích). Quán triệt tư tưởng chỉ đạo chiến lược tiến công và thực hiện phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân độc đáo: kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy; chiến tranh nhân dân địa phương với chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực, ta đã thực hành đánh địch liên tục, rộng khắp ở mọi quy mô (đánh lớn, đánh vừa, đánh nhỏ), với các hình thức tác chiến phong phú, linh hoạt; càng đánh càng mạnh, đánh đổ từng bộ phận đến toàn cục, giành thắng lợi từng bước, tiến tới giành thắng lợi hoàn toàn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nghệ thuật chiến tranh nhân dân đã không ngừng phát triển, đạt đến đỉnh cao trong giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Với sự vận dụng và kết hợp linh hoạt các nhân tố "mưu, kế, thế, thời", lấy "nhỏ thắng lớn, yếu chống mạnh, ít địch nhiều", nghệ thuật chiến tranh nhân dân đã trở thành quy luật giành thắng lợi trong chiến tranh chống xâm lược của dân tộc ta.

         Hiện nay, để xây dựng lực lượng vũ trang, nòng cốt là Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác quân sự, quốc phòng, về định hướng xây dựng Quân đội trong thời kỳ mới, trọng tâm là Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 230-NQ/QUTW ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo thực hiện tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo. Tập trung xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, làm nòng cốt trong củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

         Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh về chính trị, tư tưởng, có chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu cao, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, Nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Giữ vững nguyên tắc lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với lực lượng vũ trang. Xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ; kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch; phòng ngừa, ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nền nếp chính quy, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, toàn quân là một khối thống nhất về tư tưởng, ý chí, hành động.

         Đẩy mạnh xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao trong cả lực lượng chính quy, thường trực, lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ. Tích cực đổi mới nội dung chương trình, phương pháp và nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo, bảo đảm đồng bộ, chuyên sâu, đúng quan điểm, nguyên tắc, các mối kết hợp và sát thực tế chiến đấu, có trọng tâm, trọng điểm; tiếp thu, vận dụng sáng tạo tinh hoa truyền thống nghệ thuật quân sự của dân tộc với tri thức quân sự hiện đại trên thế giới; tăng cường huấn luyện, rèn luyện nâng cao sức khỏe, trình độ làm chủ vũ khí, trang bị có trong biên chế, nhất là vũ khí, trang bị mới gắn với ứng dụng công nghệ mô phỏng, công nghệ thông tin; thường xuyên tổ chức diễn tập nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh, trình độ và khả năng tác chiến trong mọi điều kiện, ngày và đêm, trong đó chú trọng diễn tập chiến đấu hiệp đồng quân, binh chủng, diễn tập tác chiến phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố; diễn tập phòng, chống thách thức an ninh phi truyền thống, diễn tập tác chiến trên biển, đảo, không gian mạng, phòng chống thiên tai, dịch bệnh...

         Tiếp tục tổ chức quân đội tinh, gọn, mạnh, gắn với bố trí lại lực lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các cấp trong Quân đội; bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, hợp lý giữa các thành phần lực lượng; phù hợp đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân và khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị; giữ vững và phát huy truyền thống quân đội, nghệ thuật quân sự Việt Nam; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền, trên biển. Bảo đảm đủ số lượng, chất lượng vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ biển, đảo, biên giới, không gian mạng; trong đó, có những vũ khí, phương tiện kỹ thuật hiện đại đáp ứng yêu cầu chiến tranh công nghệ cao; đồng thời, nâng cấp, hiện đại hóa vũ khí, trang bị hiện có; niêm cất vũ khí, trang bị, phương tiện phục vụ yêu cầu quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.

         Thứ ba, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững mạnh, rộng khắp

         Thực hiện chiến lược toàn dân kháng chiến, “mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi nhà là một ổ đề kháng, mỗi khu phố là một mặt trận, mỗi làng là một pháo đài”, đánh giặc bằng mọi vũ khí có trong tay, đánh giặc ở mọi lúc, mọi nơi, bằng mọi hình thức..., trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ta đã xây dựng được thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp, vững chắc, “cả nước một lòng, toàn dân đánh giặc”. Nhờ kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị; giữa tác chiến chính quy với tác chiến du kích; phối hợp tác chiến chặt chẽ giữa bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương với dân quân du kích; tiến công địch ở cả chính diện và sau lưng..., ta đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, từng bước vô hiệu các phương thức chiến tranh của địch, đẩy chúng vào thế bị động, mâu thuẫn gay gắt giữa tập trung với phân tán lực lượng, giữa đánh nhanh với đánh kéo dài.

         Trong chiến cuộc Đông Xuân 1953 - 1954, ta đã thực hiện phối hợp tác chiến giữa các chiến trường ba nước Đông Dương, đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tiến công, đấu tranh, phá thế kìm kẹp của địch, mở rộng vùng giải phóng ở khắp các địa phương trên cả ba miền đất nước, đẩy quân địch lún sâu vào thế bị động, phân tán lực lượng trên một không gian rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho mặt trận chính Điện Biên Phủ.

         Ngày nay, để củng cố, phát huy thế trận quốc phòng toàn dân trong tình hình mới, chúng ta cần tiếp tục quán triệt sâu sắc những quan điểm của Đảng về xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân; vận dụng sáng tạo kinh nghiệm lịch sử, nhất là bài học phát huy thế trận chiến tranh nhân dân trong chiến cuộc Đông Xuân 1953 - 1954 nói chung và trong Chiến dịch Điện Biên Phủ nói riêng vào việc xây dựng thế trận quốc phòng trên từng địa phương, hợp thành thế trận phòng thủ đất nước vững chắc, tạo sức mạnh tổng hợp đủ sức đánh bại các loại hình chiến tranh xâm lược. Tập trung xây dựng phòng thủ quân khu vững mạnh toàn diện, khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững chắc; chú trọng xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc ngay từ cơ sở.

         Làm tốt công tác quy hoạch và xây dựng, nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu kinh tế - quốc phòng, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo. Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại, tạo thế và lực mới cho thế trận quốc phòng toàn dân ở từng địa phương, từng khu vực và trên phạm vi cả nước, sẵn sàng đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng thời bình và chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi đất nước có chiến tranh. Tăng cường công tác giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, của cán bộ, chiến sĩ và toàn dân đối với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc; có phương án, kế hoạch xử trí, giải quyết các tình huống quốc phòng, an ninh chính xác, kịp thời, không để đất nước bị động, bất ngờ

         Thứ tư, mở rộng, nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng, tạo thế, tạo lực bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

         Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Đảng ta chủ trương tự lực cánh sinh, dựa vào sức mình là chính; đồng thời tích cực tranh thủ quốc tế ủng hộ, giúp đỡ về vật chất và tinh thần. Nhờ đó, ta dần phá thế bao vây của chủ nghĩa đế quốc, tăng cường thế và lực, góp phần quan trọng thúc đẩy cuộc kháng chiến đi đến thắng lợi. Với sự viện trợ của các nước xã hội chủ nghĩa, nhất là Trung Quốc và Liên Xô, chúng ta có được những nguồn lực cần thiết, quý giá để tăng cường đấu tranh hiệu quả với địch trên mọi mặt trận. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, sự giúp đỡ, viện trợ của Trung Quốc, Liên Xô đã góp phần giải quyết nhiều nhu cầu chiến đấu cấp thiết của bộ đội trên chiến trường. Đặc biệt, với quan điểm “Đông Dương là một chiến trường”, chúng ta đã xây dựng được khối liên minh đoàn kết chiến đấu với cách mạng Lào và cách mạng Cam-pu-chia cùng chống kẻ thù chung, tạo nên sức mạnh to lớn, lần lượt đánh bại các chiến lược quân sự của thực dân Pháp.

         Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, đòi hỏi chúng ta phải luôn nắm bắt, dự báo chính xác, kịp thời các xu hướng trong quan hệ quốc tế, chiến lược của các nước lớn; chú trọng củng cố quan hệ hợp tác, hữu nghị với các nước trong khu vực, nhất là các nước láng giềng, các nước ASEAN, các nước lớn, các nước bạn bè truyền thống… Triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm hợp tác quốc phòng song phương và đa phương; tranh thủ tối đa ngoại lực để củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, góp phần bảo vệ hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới.

         Trong quan hệ đối ngoại, vận dụng, thực hiện sáng tạo, hiệu quả đường lối đối ngoại mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”, giữ vững nguyên tắc chiến lược, mềm dẻo, linh hoạt về sách lược. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế; tránh xung đột, đối đầu hoặc để bị cô lập, phụ thuộc; kiên định chính sách quốc phòng “bốn không”: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Tích cực, chủ động tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và các hoạt động nhân đạo quốc tế nhằm làm cho các nước và nhân dân thế giới hiểu rõ hơn tính chính nghĩa, hòa bình, tự vệ của chính sách quốc phòng Việt Nam.

         Đã 70 năm đã trôi qua, nhưng Chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn luôn là biểu tượng sáng ngời của ý chí, bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam, của sức mạnh chiến tranh nhân dân Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Những dư âm của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã, đang và sẽ còn đọng mãi trong tâm khảm mỗi chúng ta với niềm tự hào sâu sắc. Trong công cuộc đổi mới toàn diện dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta sẽ tiếp tục phát huy tinh thần, ý chí quyết chiến, quyết thắng cùng những bài học kinh nghiệm từ chiến thắng vĩ đại đó, phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.