Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới, do tác động của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị cùng với suy thoái về đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên diễn biến phức tạp. Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục nhận định tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn; một số rất ít cán bộ, đảng viên, bị phần tử xấu lợi dụng, lôi kéo, kích động, xúi giục, mua chuộc, đã có tư tưởng, việc làm không phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chinh sách, pháp luật của Nhà nước.

          Tình trạng đó không phải bây giờ mới có. Ngay từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (tháng 12/1986), Đảng ta đã chỉ rõ “Vấn đề đạo đức xã hội đang được đặt ra một cách cấp bách”, hiên tại tình trạng đó đã đến mức báo động ở Đại hội VIII, IX, X, XI của Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục khẳng định tình trạng suy thoái là nghiêm trọng. Đại hội XII của Đảng khẳng định: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa được đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn; một số rất ít cán bộ, đảng viên bị phần tử xấu lợi dụng, lôi kéo, kích động, xúi giục, mua chuộc đã có tư tưởng, việc làm chống đối Đảng, Nhà nước”. Tình trạng đó đã ảnh hưởng rất lớn đến uy tin tín của Đảng, làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, từ thực trạng đó nhiều người băn khăn tự hỏi vì sao một dân tộc với chiều dài lịch sử đấu tranh cách mạng hào hùng, một dân tộc đã vượt qua biết bao khó khăn, thử thách để xây dựng đất nước đạt được nhiều thành tựu to lớn nhưng vẫn không thể đẩy lùi được tình trạng nêu trên?

          Trước tình hình đó, Bộ Chính trị, Ban Bí thư có nhiều chủ trương rất quyết liệt  nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ấy như thành lập ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng từ Trung ương đến đến địa phương; quy hoạch cán bộ, kê khai tài sản,  mở Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí minh”. Cuộc vận động này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, tác động tích cực vào cong cuộc vào công tác xây dựng đảng vì thế vào tháng 5/2011, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14 tháng 5 năm 2011 “về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” sau đó là Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15-5-2015 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Nghị quyết số 04-NQ/TW về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ. Từ đó đã có nhiều chuyển biến tích cực tuy nhiên kết quả vẫn chưa như mong đợi.

          Vậy nguyên nhân từ đâu? Phải chăng nguyên nhân của mọi nguyên nhân làm nảy sinh ra tình trạng đó là do sự tác động từ mặt tiêu cực của nên kinh tế thị trường, hay do chủ nghĩa cá nhân ăn quá sâu vào một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên? Đây là vấn đề mà Bác Hồ đã cảnh báo ngay rừ khi Đảng ta mới được ra đời. Đến hôm nay chúng ta nhìn lại có phải việc đấu trang chống chủ nghĩa cá nhân chúng ta làm chưa bài bản, chưa đủ mạnh. Trước tình hình cấp bách như hiện nay. Có thể khẳng định, tất cả những hiện tượng kể trên đều là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng mất đoàn kết nội bộ, giảm sút niềm tin; làm cho việc tổ chức sinh hoạt Đảng ngày càng hình thức, thiếu thực chất để che chắn cho những việc làm không trong sáng, mang nặng lợi ích riêng. Trước tình hình cấp bách như hiện nay, phải có quyết tâm cao, giải pháp đồng bộ, làm cho Đảng thật sự thật sự trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo đưa đất nước tiến lên trong thời kỳ mới. Đó là kỳ vọng của nhân dân, của tất cả chúng ta.

          Đảng ta đã nhận thức và đưa vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức thành một trong bốn nội dung quan trọng: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”. Trong đó, lấy xây dựng Đảng về đạo đức là cơ sở bảo đảm để xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Xây dựng Đảng về đạo đức là tiền đề, động lực tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đây cũng chính là công việc thường xuyên của các tổ chức đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, đơn vị, gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ. Để làm được điều này, đầu tiên và trước hết là phải xuất phát từ cơ sở mà quan  quan trọng nhất là các tổ chức Đảng cần đề cao tự phê bình và phê bình trên cơ sở nhìn thẳng sự thật, đánh giá đúng sự thật, nhất là những mặt còn yếu kém, không nể nang, né tránh; đề ra các biện pháp khắc phục, sửa chữa thiết thực, khả thi; kết hợp “chống và xây”, “xây và chống”, nói đi đôi với làm, tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc, trì trệ. Có rất nhiều vấn đề cần phải thực hiện nhưng theo tôi mỗi chi bộ cần nghiêm túc hiện một số nội dung sau:

          Một là, cần đánh giá đúng chất lượng sinh hoạt chi bộ hiện nay. Có hay không tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ. Bởi chi bộ là nơi gần gũi đảng viên nhất, không ai đi sâu sát các tầng lớp nhân dân bằng chi bộ. Chi bộ trong sạch, vững mạnh đảng viên sẽ trong sạch, vững mạnh từ trung ương đến chi bộ. Trong đó phải đặc biệt coi rọng việc phát huy dân chủ, tự phê bình và phê bình trung thực, thẳng thắn trên tinh thần anh em, đồng chí. Tránh tình trang thiếu dân chủ, thiếu tinh thần đấu tranh thẳng thắn, nhất là đối với đảng viên giữ cương vị có chức, có quyền. Nội dung sinh hoạt chi bộ  phải đi sâu giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; thực hiện nghiêm túc có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”,

          Hai là, Công tác dân vận có vai trò quan trọng, tác động mạnh mẽ đến việc xây dựng, củng cố và nâng cao vị trí của tổ chức cơ sở đảng nói chung, giúp hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị nói riêng vì vậy cần xem lại công tác dân vận, rút kinh nghiệm, phổ biến rộng rãi những nơi làm tốt, những điển hình tiên tiến về công tác dân vận, đồng thời khắc phục được tệ cán bộ, đảng viên xa dân, càng cao, càng xa; chấn chỉnh, xử lý kỷ luật nghiêm số các bộ lãnh đạo, quản lý, của quyền, hách dịch. Khuyến khích và tạo mọi điều kiện để nhân dân đóng góp ý kiến cho cán bộ, đảng viên và tích cực tham gia xây dựng Đảng. Thực hiện tốt lời dạy của Bác về dân vận đó là “Lực lượng của dân rất to, việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.

          Ba là, Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là yêu cầu tất yếu để đẩy lùi  suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của đảng viên vì thế nó đòi hỏi việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải đi vào chiều sâu, thực chất hơn, nhất là hành động làm theo gương bác, tránh rườm ra, hình thức. Phải có những biện pháp cụ thể, thiết thực trong thực hiện Chỉ thị 05/TC-TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Các tổ chức đảng, đảng viên phát huy sự sáng tạo và đề ra sáng kiến, các cách làm hay để học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đối thoại, phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng; tăng cường kỷ cương, kỷ luật phát ngôn; đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng để việc học tập chỉ thị, nghị quyết trở thành nhu cầu và trách nhiệm của từng cấp ủy đảng và mỗi cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh hoạt động nêu gương của bí thư cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị về đạo đức, lối sống, tác phong công tác. Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ gắn với việc quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên.Bên cạnh việc tiếp tục duy trì, nâng chất, kịp thời triển khai, quán triệt chuyên đề hàng năm, cụ thể hóa nội dung học tập và làm theo từ cấp khối đến cấp cơ sở; cụ thể hóa các tiêu chí tuyên dương gương điển hình trong quá trình thực hiện.

          Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị để kịp thời phát hiện và xử lý kịp thời những đảng viên vi phạm tư cách, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những phần tử cơ hội, bất mãn, gây mất đoàn kết trong các chi bộ.

          Tóm lại, Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên làm suy giảm niềm tin và tình cảm của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; mà hậu quả nghiêm trọng nhất là nó có thể đe dọa sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Vì lẽ đó, việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên là yêu cầu cấp bách trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay và cần phải thực hiện ngay từ các chi bộ./.

                                                 ThS. Ngô Duy Đoản

                                                       Giảng viên Khoa Xây dựng Đảng