ThS. Phạm Thị Kiều 
                                                                                Khoa Xây dựng Đảng

         Ngày 3 tháng 2 năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đây là một bước ngoặt quyết định trong sự phát triển của dân tộc ta, tạo những tiền đề và nhân tố hàng đầu quyết định đ­ưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đó là sự phản ánh quy luật ra đời và cội nguồn sức mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê nin vào đặc điểm của dân tộc Việt Nam, trong đó có vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc – người tìm đường, mở đường và dẫn đường cho sự phát triển của dân tộc Việt Nam.

         Đối với quá trình vận động thành lập Đảng, trước hết là sự lựa chọn con đường cách mạng cho dân tộc Việt Nam - con đường cách mạng vô sản. Trong 10 năm (1911-1920) Nguyễn Ái Quốc khảo nghiệm thực tế, tìm ra con đường đấu tranh giải phóng dân tộc. Người đã tìm thấy con đường duy nhất đúng giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người. Sự lựa chọn con đường cách mạng vô sản phù hợp với nội dung và xu thế của thời đại mới được mở ra từ Cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại: “Đối với nước ta, không còn con đường nào khác để có độc lập dân tộc thật sự và tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Cần nhấn mạnh rằng đây là sự lựa chọn của chính lịch sử, sự lựa chọn đã dứt khoát từ năm 1930 với sự ra đời của Đảng ta”^[1].

         Thứ hai, sự linh hoạt, sáng tạo trong phương thức truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào phong trào công nhân Việt Nam khi mà giai cấp công nhân lúc đó chỉ chiếm trên 1% dân số, khi mà công nhân Việt Nam không chỉ phải chịu sự áp bức, bóc lột của thực dân và giai cấp tư sản mà còn chịu sự kìm kẹp hà khắc của phong kiến phản động. Trong bối cảnh lịch sử ấy, chủ nghĩa Mác- Lênin không thể truyền bá trực tiếp vào phong trào công nhân như “công thức” thành lập đảng cộng sản ở các nước tư bản phát triển (chủ nghĩa Mác – Lênin kết hợp với phong trào công nhân ra đời chính đảng cộng sản). Nguyễn Ái Quốc, hơn ai hết, là người đã hiểu sâu sắc đặc điểm của xã hội Việt Nam, chủ trương sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên – một tổ chức tập hợp những thanh niên yêu nước, có khát vọng đi tìm con đường cách mạng để cứu nước, giải phóng dân tộc. Để từ đó Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên chính là cầu nối – chuyển tải lý luận cách mạng vô sản đến với cách mạng Việt Nam “là quả trứng nở ra các con chim non cộng sản”.

         Sự phát triển rộng rãi các mạng lưới của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên ở trong nước, đặc biệt với kết quả của phong trào vô sản hóa năm 1928-1929, các tổ chức cộng sản đã xuất hiện ở trên cả ba kỳ của Việt Nam, đưa phong trào yêu nước Việt Nam bước vào quỹ đạo cách mạng vô sản thế giới, góp phần thúc đẩy bánh xe của lịch sử phong trào giải phóng dân tộc hòa chung với dòng chảy của cách mạng thế giới. Chính vì lẽ đó, một tờ báo nước ngoài đã nhận định về Người: “con người đó đã đóng một vai trò lịch sử vô cùng to lớn trong vòng hơn 50 năm nay. Người đã làm lay chuyển hệ thống thực dân. Người đã góp phần biến đổi bản đồ thế giới. Người đã đẩy bánh xe lịch sử theo hướng tiến bộ. Cả ba đặc điểm đó, thể hiện khái quát một trong những đường lối chiến đấu hoàn hảo nhất của thời đại chúng ta.”^[2]

         Thứ ba, hợp nhất tổ chức Đảng Cộng sản ở Việt Nam. Các tổ chức cộng sản ra đời ở ba kì, xuất hiện tình trạng phân tán, chia rẽ lực lượng cách mạng Việt Nam, trước tình hình “hai nhóm cộng sản sử dụng nhiều – nếu không nói là tất cả - nghị lực và thời gian trong cuộc đấu tranh nội bộ và bè phái”^[3], với tinh thần chủ động, sáng tạo và uy tín chính trị, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã “có sáng kiến đúng” kịp thời giải quyết yêu cầu cấp bách của cách mạng Việt Nam. Phương pháp hợp nhất các tổ chức cộng sản là phương pháp tối ưu trong tình hình lúc bấy giờ vì các tổ chức này đều vì mục đích giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp, đều khẳng định đi theo con đường cách mạng vô sản. Tổng bí thư Hà Huy Tập đã  khẳng định cống hiến của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đối với sự kiện thành lập Đảng: “ Công lao to lớn của đồng chí là đã tập hợp được các lực lượng cộng sản phân tán lại thành một khối, nhờ đó mà đưa lại cho những người lao động Đông Dương một đội tiên phong chiến đấu và kiên quyết cách mạng”^[4].               

         Thứ tư, trong việc soạn thảo những văn kiện vô cùng quan trọng được thông qua tại Hội nghị thành lập Đảng. Các văn kiện đó có ý nghĩa soi đường cho cách mạng Việt Nam vượt qua khủng hoảng bế tắc về đường lối cứu nước – là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. Thực hiện Cương lĩnh chính trị đầu tiên, Đảng Cộng sản Việt Nam đã tạo nên bước ngoặt quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam: chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và tổ chức lãnh đạo phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX.

         Từ năm 1858 đến năm 1930, sau hơn 70 năm nhân dân Việt Nam kế thừa truyền thống bất khuất, kiên cường chống ngoại xâm, trước sự xâm lược của thực dân Pháp, các thế hệ người Việt Nam yêu nước, dù ở giai tầng nào cũng đã sẵn sằng xả thân vì nền độc lập dân tộc, “người trước ngã, người sau đứng dậy”, “ở đâu có bàn chân xâm lược của thực dân, ở đó có phong trào chống thực dân”. Nhưng tất cả các phong trào yêu nước trước khi có Đảng, dưới ngọn cờ phong kiến điển hình như phong trào của Trương Định, Nguyễn Trung Trực, cho đến Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu, Phan Đình Phùng, …; dưới ngọn cờ dân chủ tư sản như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh cho đến con đường cứu nước của Việt Nam Quốc dân đảng của Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính, Phạm Tuấn Tài….đều lâm vào khủng hoảng  bế tắc. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã đáp ứng khát vọng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, chỉ 15 năm sau đi theo đường lối cách mạng của Đảng, dân tộc Việt Nam đã làm nên kỳ tích vĩ đại trong Cách mạng Tháng Tám 1945. Thắng lợi vĩ đại ấy  “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền trong toàn quốc”^[5]. 

         Từ năm 1930 đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những thắng lợi vĩ đại: Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên độc lập, tự do; thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống xâm lược, mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế; thắng lợi của công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, tiếp tục đưa đất nước từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội với nhận thức và tư duy mới đúng đắn, phù hợp thực tiễn Việt Nam. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định “Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Chứng kiến sự phát triển của đất nước, chúng ta lại càng tự hào và khẳng định vai trò to lớn của Đảng, tầm quan trọng của sự kiện Đảng ra đời và công lao to lớn của của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đối với quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam./.