ThS. Bùi Thị Vân Anh
                                                                                     Khoa Lý luận cơ sở 

          Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên, do thanh niên và vì thanh niên. Tổ chức Đoàn có chức năng giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, giúp đỡ từ những thanh niên tiên tiến trở thành đoàn viên, từ những đoàn viên ưu tú trở thành đảng viên Đảng Cộng sản. Vì vậy, Đoàn là tổ chức quần chúng gần Đảng nhất và xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng.

         Nhận thức rõ vị trí, vai trò của mình, cũng như tầm quan trọng đặc biệt của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, những năm qua các tổ chức Đoàn trong cả nước luôn coi trọng công tác xây dựng đoàn vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động để xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; tiếp tục xây dựng lớp thanh niên thời kỳ mới có lý tưởng cách mạng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giàu lòng yêu nước, có phẩm chất đạo đức, lối sống văn hóa, có trách nhiệm, tinh thần kỷ luật cao, có tri thức, sức khỏe, xung kích, tình nguyện, sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc… đây là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng của tổ chức Đoàn cần phải được tổ chức thực hiện thường xuyên, đồng thời nó cũng là một nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước.

         Để thực hiện tốt các nhiệm vụ đó, với tư cách là đội dự bị tin cậy của Đảng, là cánh tay đắc lực của Đảng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, theo đó các tổ chức Đoàn đã tập trung đẩy mạnh công tác củng cố tổ chức Đoàn, thường xuyên giáo dục rèn luyện, bồi dưỡng tạo nguồn cán bộ trẻ, phát triển đảng viên trong đoàn viên thanh niên nhằm bảo đảm cho sự kế thừa và phát triển của Đảng. Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa, truyền thống, lý tưởng cách mạng, về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cho phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng đoàn viên, thanh niên để từ đó có thể khơi dậy, phát huy tính tự giác, tinh thần sáng tạo của thanh niên trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống. Trên cơ sở đó, phát hiện ra các cá nhân, tập thể tiến tiến điển hình để tuyên dương và nhân rộng những tấm gương sáng, qua đó tạo sức lan tỏa, cũng như truyền cảm hứng về lý tưởng sống, về hoài bão, về ước mơ phấn đấu cho các thanh niên. Cụ thể là, các tổ chức Đoàn đã lồng ghép những nội dung tuyên truyền, giáo dục gắn với các đợt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”; các buổi tọa đàm, đối thoại giữa Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn với đoàn viên thanh niên, trao đổi về những chủ đề “Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên”, “Đoàn viên, thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, “Thanh niên Việt Nam - Vững tin tiếp bước”; các diễn đàn “Đảng với thanh niên - thanh niên với Đảng”; qua các cuộc thi tìm hiểu về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, về truyền thống lịch sử vẻ vang của Đảng, của Đoàn… Hầu như, các nội dung tuyên truyền, giáo dục đều phù hợp với đặc điểm, tâm lý của từng nhóm đối tượng thanh niên, qua đó giúp thanh niên hiểu sâu, hiểu đúng về tôn chỉ, mục tiêu, lý tưởng mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn, từ đó góp phần cổ vũ, động viên, khuyến khích đoàn viên, thanh niên ra sức phấn đấu, sáng tạo và vươn lên.

         Mặt khác, các tổ chức Đoàn từ Trung ương đến cơ sở còn thường xuyên vận động và tổ chức cho đoàn viên, thanh niên xung kích đi đầu thực hiện tốt đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; tích cực, chủ động tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác với những quan điểm sai trái chống phá Đảng, Nhà nước, đi ngược lại với lợi ích, trái với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng và dân tộc, qua đó hình thành ý thức và trách nhiệm cho đoàn viên, thanh niên trong việc ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, góp phần xây dựng tổ chức Đoàn thật sự vững mạnh.

         Đặc biệt, trong không khí của đợt thi đua cao điểm chào mừng Đại hội Đoàn các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 - 2027, các tổ chức đoàn đã tập trung triển khai rộng rãi nhiều phong trào hành động cách mạng thông qua các công trình, phần việc ý nghĩa trong từng nhóm đối tượng nhằm phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của tuổi trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc như “Thanh niên tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, các phòng trào thiện nguyện… Bên cạnh đó, các tổ chức Đoàn còn tích cực tham gia giải quyết những khó khăn đột xuất nảy sinh mà thực tiễn đang đặt ra, chẳng hạn như: trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, các tổ chức Đoàn đã chủ động thành lập các tổ phản ứng nhanh và tuyên truyền phòng chống dịch bệnh tại các trung tâm y tế; hỗ trợ dung dịch rửa tay, xà phòng diệt khuẩn cho người dân; trao tặng nhiều phần quà cho người dân có hoàn cảnh khó khăn bị ảnh hưởng do dịch bệnh; hay giúp đỡ bà con nông dân khắc phục hậu quả bởi thiên tai, lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn… với cách làm hay, sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, tổ chức Đoàn đã góp phần cùng với toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị thực hiện các nhiệm vụ chính trị quan trọng của đất nước, qua đó phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, thể hiện được sức trẻ sáng tạo, tiên phong, gương mẫu và trách nhiệm của tuổi trẻ trong những vấn đề chung của đất nước. Từ đó, nhiều câu chuyện cảm động và hình ảnh đẹp từ màu áo xanh tình nguyện trong đoàn viên, thanh niên đã tạo được hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Đoàn, về những phẩm chất tốt đẹp, cao quý của con người Việt Nam giàu lòng yêu nước, dũng cảm, đoàn kết và nhân ái, góp phần to lớn vào việc hình thành lớp thanh niên Việt Nam thời kỳ mới, có lý tưởng, có khát vọng, hoài bão, khẳng định vai trò tích cực của tổ chức đoàn trong vận động, đoàn kết, tập hợp, giáo dục đoàn viên, thanh niên nhằm xây dựng tổ chức đoàn ngày càng vững mạnh, bảo vệ Đảng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

         Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên trong thời gian qua vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định như: về chất lượng hoạt động của tổ chức đoàn, nhất là ở các khu vực miền núi, nông thôn còn thấp do lực lượng đoàn viên mỏng, phân tán; việc duy trì chế độ sinh hoạt đoàn, hội chưa đi vào nền nếp, còn mang nặng hình thức, nội dung sinh hoạt còn dàn trải, đơn điệu, thiếu hấp dẫn, khô cứng, một số phong trào hoạt động còn nặng bề nổi nên chưa thu hút được đông đảo lực lượng đoàn viên, thanh niên tham gia; một bộ phận thanh niên giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng, sống thực dụng, ích kỷ, lười học tập, lười lao động, thậm chí có một số thanh niên do chưa nhận thức rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình, chưa có đủ bản lĩnh và quyết tâm vượt qua những khó khăn, thử thách và cám dỗ, thiếu tinh thần rèn luyện, ý chí phấn đấu vươn lên nên dễ dàng bị các thế lực thù địch lợi dụng, kích động, lôi kéo tuyên truyền, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước. Bên cạnh đó, công tác xây dựng và phát triển tổ chức đoàn, tổ chức hội trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước chưa được mở rộng; gương thanh niên điển hình, tiên tiến về phát triển kinh tế, sáng tạo trong lao động, học tập, nghiên cứu khoa học chưa nhiều; một bộ phận cán bộ đoàn còn yếu về năng lực, trình độ, kỹ năng, chuyên môn, nghiệp vụ, tư duy và tác phong chậm đổi mới, thiếu gần gũi với đoàn viên, chưa làm tròn trách nhiệm, vai trò của người thủ lĩnh đoàn, chính điều đó gây khó khăn trong công tác đoàn kết, tập hợp và bồi dưỡng, giáo dục đoàn viên, thanh niên…

         Những hạn chế nhất định nêu trên là do nhiều nguyên nhân khác nhau. Song, về cơ bản là do tổ chức Đoàn còn lúng túng trong việc đề xuất các giải pháp để khắc phục, giải quyết kịp thời những vấn đề đang đặt ra; một bộ phận thanh niên vì cuộc sống mưu sinh nên không thiết tha gắn bó với tổ chức Đoàn; một số phong trào hoạt động của Đoàn xây dựng còn thiếu tính hấp dẫn, bề nổi, khô cứng, ít đổi mới; một bộ phận cán bộ Đoàn còn hạn chế về năng lực, trình độ, kỹ năng, nghiệp vụ; một số cấp ủy Đảng, chính quyền chưa làm tốt trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chủ trương, nghị quyết liên quan đến công tác thanh niên…

         Trong thời gian tới, để phát huy hơn nửa vai trò xung kích, sáng tạo, tiếp tục xây dựng tổ chức Đoàn thật sự vững mạnh, xứng đáng là đội dự bị tin cậy, là cánh tay đắc lực của Đảng đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới đòi hỏi tổ chức Đoàn cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp cơ bản sau:

         Một là, chú trọng đổi mới công tác tuyên truyền giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, xây dựng chuẩn mực đạo đức và định hướng giá trị mới cho thanh niên theo lý tưởng cộng sản, hướng đến những giá trị tiến bộ, công bằng, văn minh phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng thanh niên; ra sức học tập, nghiên cứu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-LêNin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn công tác và đời sống thanh niên, đặc biệt là cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng thành những chủ trương công tác lớn của Đoàn, coi đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của công tác Đoàn và phong trào thanh niên; đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; tập trung triển khai hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước trong tuổi trẻ, khơi dậy khát vọng cống hiến, tinh thần, ý chí tự lực tự cường và phát huy tính xung kích, sáng tạo của thanh niên, qua đó làm cơ sở cho đoàn viên, thanh niên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành, chung tay cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta hăng hái thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quyết tâm phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, dân tộc cường thịnh và trường tồn.

         Hai là, cần tập trung xây dựng, củng cố tổ chức đoàn vững mạnh, thật sự là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, trở thành đội quân xung kích của cách mạng, lực lượng nòng cốt của tuổi trẻ, là đội dự bị tin cậy của Đảng; mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên; thường xuyên đổi mới và nâng cao hiệu quả các phong trào hoạt động của Đoàn nhằm thu hút, tập hợp được đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia, qua đó giúp đoàn viên thanh niên phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo, không ngừng phấn đấu, rèn luyện, thi đua, vượt khó khăn thử thách, dần dần tự khẳng định mình và khẳng định vai trò của đoàn trong đồng hành, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên; cổ vũ, động viên, khuyến khích, khơi dậy niềm đam mê trong học tập, nghiên cứu khoa học, trong công việc và các hoạt động phong trào Đoàn; tiếp tục đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn, nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về vai trò trách nhiệm của tổ chức Đoàn trong công tác xây dựng Đảng.

         Ba là, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn nòng cốt, tâm huyết, có phẩm chất đạo đức tốt, có tư tưởng, lập trường chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, gần gũi và gắn bó với thanh niên, có uy tín, trách nhiệm, kỷ luật trong công việc và được tuổi trẻ tín nhiệm cao, là người tiên phong, gương mẫu, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo, biết xây dựng chương trình, kế hoạch và triển khai sâu rộng các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, tổ chức, vận động, tập hợp và đoàn kết đông đảo lực lượng thanh niên.

         Bốn là, tổ chức đoàn cần phải thường xuyên nắm bắt, kịp thời định hướng giáo dục tư tưởng cho đoàn viên thanh niên; tổ chức cho thanh niên góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, bổ sung nguồn cán bộ trẻ có chất lượng giới thiệu cho Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị; phát huy tính tích cực, tự giác phòng chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ với hình thức phù hợp, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII của Đảng.

         Năm là, phát huy và đề cao vai trò xung kích của thanh niên trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ vào sản xuất và sinh hoạt, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển đất nước. Theo đó, tổ chức Đoàn cần chủ động tham mưu với cấp ủy Đảng, chính quyền xây dựng, ban hành chính sách bồi dưỡng, sử dụng, phát huy nguồn nhân lực trẻ, tài năng, nhằm phát hiện, thu hút, tập hợp và tạo môi trường thuận lợi để thanh niên công hiến, đóng góp tích cực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

         Sáu là, cần tiếp tục nghiên cứu, sáng tạo, phát động những phong trào hành động cách mạng có sức lan tỏa sâu rộng, lôi cuốn tuổi trẻ tham gia, vừa gắn với phát triển kinh tế - xã hội, vừa tạo môi trường thực tiễn cho thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Đặc biệt, phải cụ thể hóa phong trào trong từng nhóm đối tượng, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của từng nhóm đối tượng thanh niên.

Với niềm tin tưởng vững chắc vào quan điểm, đường lối đúng đắn của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, với sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên và kịp thời của Đảng, Đoàn Thanh niên đã và đang tiếp tục làm tốt hơn nữa vai trò là đội dự bị tin cậy của Đảng, là cánh tay đắc lực, là người kế tục trung thành sự nghiệp, lý tưởng cách mạng của Đảng, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

         1. Bùi Thị Vân Anh: Xây dựng Đoàn thực sự vững mạnh, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng trong giai đoạn hiện nay, http://tct.baclieu.gov.vn/-/xây-dựng-Đoàn-thực-sự-vững-mạnh-xứng-đáng-là-đội-dự-bị-tin-cậy-của-Đảng-trong-giai-đoạn-hiện-nay, ngày truy cập 21/3/2022.

         2. Báo Nhân dân: Để Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, http://nhandan.vn/xa-luan/Để-Đoàn-TNCS-Hồ-Chí-Minh-luôn-xứng-đáng-là-đội-dự-bị-tin-cậy-của-Đảng/532361/,ngày truy cập 21/3/2022.